(Positieve) gezondheid in de omgevingsvisie

(Positieve) gezondheid in de omgevingsvisie

De omgeving waarin je woont heeft een belangrijke invloed op je gezondheid. In de nieuwe Omgevingswet heeft het onderwerp gezondheid een vaste plek. Een goede ontwikkeling! Maar waar begin je, als je gezondheid meeneemt in de omgevingsvisie? En hoe maak je de vertaling naar een ambitie en naar concrete doelstellingen? 

Een gezonde leefomgeving
De leefomgeving kan een positieve of negatieve invloed hebben op de gezondheid. Wanneer er sprake is van hinder door licht, geur, of geluid, of wanneer er sprake is van (te) veel fijnstof, is dit belastend voor de gezondheid van de inwoners. Wanneer de leefomgeving uitnodigt tot gezond gedrag, stimuleert tot meer bewegen, gezonder eten en elkaar ontmoeten kan dat een positieve bijdrage hebben op de gezondheid. 

Positieve gezondheid als kapstok

De brede benadering van gezondheid in het begrip Positieve gezondheid, biedt een mooie kapstok voor het thema gezondheid in de omgevingsvisie. Positieve gezondheid gaat uit van 6 dimensies van gezondheid, die samen bepalen hoe gezond je je voelt. In het spinnenweb worden de 6 dimensies weergegeven en toegelicht.

Bij positieve gezondheid ligt de focus niet op de afwezigheid van ziekte, klachten of beperkingen. Maar op “het vermogen je aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven”. Met andere woorden: Hoe ga je om met je gezondheid en eventuele klachten, beperkingen of ziekte. Als je deze benadering vertaalt naar de leefomgeving ontstaan vragen als: Hoe zou de omgeving kunnen bijdragen aan de 6 dimensies van gezondheid? Wat gaat er goed en waar kan het beter? Wat is daarvoor nodig?”

Hoe gezond is jouw gemeente?
Begin met het in beeld brengen van de huidige situatie: Hoe gezond zijn de inwoners van jouw gemeente? Hoe gezond voelen zij zich? Welke rol speelt de leefomgeving hierbij? Welke kansen en knelpunten zie je? 

Ga met collega’s vanuit zowel het ruimtelijke domein als het sociale domein aan de slag om een gezamenlijk beeld te vormen. En vergeet zeker niet de inwoners erbij te betrekken!

Positieve gezondheid als kader
Met de 6 dimensies van positieve gezondheid kun je de opgehaalde kansen en knelpunten onderverdelen. Zo krijg je een overzicht van de thema’s die in jouw gemeente belangrijk zijn in relatie tot (positieve) gezondheid. Dit overzicht biedt een kader om verder uit te werken. Welke kansen zijn het meest kansrijk? Welke knelpunten moeten met voorrang worden aangepakt? Zoek wederom de samenwerking met collega’s van het ruimtelijk én het sociale domein. En laat ook de inwoners weer meedenken: Wat vinden zij belangrijk voor hun gezondheid? 

Een goede basis
Met deze aanpak leg je een goede basis om gezondheid overzichtelijk mee te nemen in de omgevingsvisie én mee te wegen bij ruimtelijke ontwikkelingen. 

Meer weten?
Wil je meer weten over positieve gezondheid? Kijk op de website van het Institute for Positive Health (iPH). 

Wil je meer weten over participatiebeleid in de omgevingswet? In het blog van collega Linda lees je er meer over.

Wil je sparren over gezondheid in de omgevingsvisie? Neem gerust contact met ons op!