Omgevingsparticipatie: toon lef!

Omgevingsparticipatie: toon lef! (deel 2)

In deel 1 schreef ik over omgevingsparticipatie in de 'doe-democratie' en de veranderende rol van overheidscommunicatie daarbij. In deze blog lees je welke voorwaarden nodig zijn om participatie te doen slagen en hoe je 'participatiemoeheid' voorkomt. 

Voorwaarden voor succesvolle participatie
Succesvolle participatie bij het maken van beleid zorgt voor betere aansluiting bij de behoefte van de omgeving. In een vroeg stadium van de beleidsvorming de dialoog aangaan met betrokken partijen levert meer goede invalshoeken op. Door plannen samen vorm te geven, ontstaat meer  eigenaarschap bij de omgeving. En eigenaarschap leidt weer tot betrokkenheid en draagvlak. Maar pas op dat participatie geen lege huls wordt om de omgeving veranderingen op te leggen die eigenlijk al in beton gegoten zijn. Participatie waarbij alleen de organisatie zelf belang heeft is gedoemd te mislukken en leidt enkel tot teleurstelling en frustratie bij de betrokkenen. 

• Maak aan de voorkant de kaders duidelijk: welke keuzes zijn nog te maken en welke liggen al vast? Zorg dat er ook voor de participanten iets te halen is. Als er alleen nog details ingevuld worden is er geen sprake van volwaardige participatie en voelen participanten zich niet serieus genomen.
• Zorg voor commitment in de organisatie: iedereen achter de schermen moet durven meegaan in de uitkomsten van het proces. Het is belangrijk dat de organisatie de opgehaalde input daadwerkelijk wil toepassen en buiten de gebaande paden durven gaan waar de omgeving dat vraagt.
• Kom afspraken na en wees betrouwbaar. Zorg voor goede terugkoppeling en motiveer waarom de organisatie bepaalde keuzes niet overneemt.

De veranderende rol van de overheid
Herhaaldelijke teleurstelling in participatietrajecten kan bij de omgeving leiden tot participatiemoeheid. Vanzelfsprekend worden vertegenwoordigende organen zoals dorpsraden en wijkoverleggen veelvuldig gevraagd mee te denken bij diverse beleidstrajecten. Onthoud dat ook deze mensen zich vrijwillig inzetten voor hun dorp of wijk. Ga zorgvuldig om met hun tijd en neem ze serieus! Wie twee keer heeft mogen ‘meedenken’ maar vervolgens zijn inbreng niet of onvoldoende herkent in het resultaat, zal zich een derde keer nog eens achter de oren krabben alvorens opnieuw medewerking toe te zeggen. Deel gezamenlijk behaalde successen en zeg dankjewel!

Omgevingsmanager: toon lef!
Het tijdig betrekken van de omgeving loont bij het voorbereiden van beleid of projecten. Burgerparticipatie aan de voorkant van nieuwe beleidskeuzes helpt de overheid slimmere afwegingen te maken die op een breder draagvlak kunnen rekenen. Dit vraagt een continue dialoog met de omgeving en lef om opgehaalde wensen daadwerkelijk een plek te geven. Beleidsmakers en projectmanagers worden daarmee meer en meer ‘omgevingsmanagers’ die waar nodig durven meebuigen en afwijken van bestaande regels. Strategische communicatiekeuzes zijn hierbij onontbeerlijk.